پیمان در جنگ (قرآن)آیاتی از قرآن در باره پیمان بستن با دشمنان اسلام در جنگ آن نازل شده است که به بیان آن می پردازیم. ۱ - مسئول بستن پیمانبستن پيمان نظامى با دشمنان جنگ‌افروز، در قلمرو اختيارات رهبر اسلام: «الَّذينَ عهَدتَ مِنهُم ثُمَّ يَنقُضونَ عَهدَهُم فى كُلّ مَرَّةٍ وهُم لا يَتَّقون؛ همان کسانی که با آنها پیمان بستی سپس هر بار عهد و پیمان خود را می‌شکنند و (از پیمان‌شکنی و خیانت،) پرهیز ندارند.» در آیه، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله در جایگاه رهبر مسلمانان مورد نظر است. ۲ - وفاداری به پیمانلزوم وفادارى جامعه اسلامى، به پيمان‌هاى نظامى خود با دشمنان: «... واقتُلوهُم حَيثُ وجَدتُّموهُم ... • الَّا الَّذينَ يَصِلونَ الى قَومٍ بَينَكُم وبَينَهُم ميثقٌ ...؛... هر جا آنها را یافتید، و (در صورت احساس خطر) به قتل برسانید! ... مگر آنها که با هم‌پیمانان شما، پیمان بسته‌اند....» ۳ - پیمان‌شکنی کافرانشكستن مكرّر پيمان‌هاى نظامى با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله از سوى کافران: «... الَّذينَ كَفَروا ... • الَّذينَ عهَدتَ مِنهُم ثُمَّ يَنقُضونَ عَهدَهُم فى كُلّ مَرَّةٍ ...؛... کسانی هستند که کافر شدند ... همان کسانی که با آنها پیمان بستی سپس هر بار عهد و پیمان خود را می‌شکنند....» ۴ - پیمان‌شکنی یهودیانشكستن مكرّر پيمان نظامى با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، از سوى یهودیان: «الَّذينَ عهَدتَ مِنهُم ثُمَّ يَنقُضونَ عَهدَهُم فى كُلّ مَرَّةٍ ...؛همان کسانی که با آنها پیمان بستی سپس هر بار عهد و پیمان خود را می‌شکنند....» بنا بر قولی، مقصود از نقض‌کنندگان عهد، یهود بنی‌قریظه اند. ۵ - آثار پیمانشکنیآثار پیمان‌شکنی درجنگ عبارت است از: ۵.۱ - بدترین جنبندگانشكستن پيمان نظامى، سبب قرار گرفتن انسان، در زمره بدترين جنبندگان: «انَّ شَرَّ الدَّوابّ عِندَ اللَّهِ ... • الَّذينَ عهَدتَ مِنهُم ثُمَّ يَنقُضونَ عَهدَهُم فى كُلّ مَرَّةٍ ... • فَامّا تَثقَفَنَّهُم فِى الحَربِ فَشَرّد بِهِم مَن خَلفَهُم لَعَلَّهُم يَذَّكَّرون؛به یقین، بدترین جنبندگان نزد خدا، ... همان کسانی که با آنها پیمان بستی سپس هر بار عهد و پیمان خود را می‌شکنند ... اگر آنها را در (میدان) جنگ بیابی، آن چنان به آنها حمله کن که جمعیت‌هایی که پشت سر آنها هستند، پراکنده شوند شاید متذکر گردند (و عبرت گیرند!» ۵.۲ - محرومیت ازمحبتشكستن پيمان نظامى، موجب محروميّت از محبّت خداوند و بى‌اعتبار شدن آن: «الَّذينَ عهَدتَ مِنهُم ثُمَّ يَنقُضونَ عَهدَهُم فى كُلّ مَرَّةٍ وهُم لا يَتَّقون • وامّا تَخافَنَّ مِن قَومٍ خِيانَةً فَانبِذ الَيهِم عَلى سَواءٍ انَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الخانين؛همان کسانی که با آنها پیمان بستی سپس هر بار عهد و پیمان خود را می‌شکنند و (از پیمان شکنی و خیانت،) پرهیز ندارند و هر گاه (با ظهور نشانه‌هایی،) از خیانت گروهی بیم داشته باشی (که عهد خود را شکسته، حمله غافلگیرانه کنند)، بطور عادلانه به آنها اعلام کن که پیمانشان لغو شده است زیرا خداوند، خائنان را دوست نمی‌دارد!» ۶ - عناوین مرتبطپیمان صلح (قرآن). ۷ - پانویس۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۵۷۲، برگرفته از مقاله «پیمان در جنگ» |